Ruimte, tijd en licht zijn fundamentele elementen die onze ervaring van de wereld vormgeven, zowel op macro- als op microniveau. Ze vormen de structuur waarin het menselijke bestaan zich ontvouwt en bepalen hoe we ons kunnen bewegen, hoe we de wereld begrijpen en hoe we ons tot anderen en onszelf verhouden.

Ruimte is de fysieke wereld en de directe omgeving waarin we ons bevinden, tijd is de context waarin ons leven zich ontwikkelt, en licht geeft sturing aan de ervaring van ruimte en tijd. Deze drie elementen zijn voortdurend in interactie met elkaar en vormen ankerpunten in ons leven.

“Wij functioneren aan de hand van de ruimte die ons geboden wordt, en zonder ruimte kan er niks (nieuws) ontstaan. Lange tijd heb ik beperkingen gevoeld; in mijn vormende jaren werd mij een angst voor de buitenwereld meegegeven, waarmee mij elke kans op de ervaring van ruimtelijkheid is ontnomen.

Met AEON, een installatie van foto’s, licht en geluid, laat ik de grenzen tussen realiteit en verbeelding en tussen het eindige en het oneindige vervagen. Want juist in dit schemergebied ontstaat de ruimte om (opnieuw) te ervaren. AEON vormt daarmee de uitkomst van mijn onderzoek naar ruimte, tijd en licht en hoe de beleving van deze elementen vormgegeven kan worden. Daarbij werk ik met het medium fotografie als basis, dat zelf ook fundamenteel gebaseerd is op deze drie componenten.

Mijn proces is er een van experimenteren met materialen en technische bewerkingen, van continue uitproberen en ontdekken. De fotografische beelden vormen zintuiglijke suggesties van ruimtes zonder enige referentie aan schaal – ik maak ze, creëer ze, of abstraheer ze. Gestuurd door licht en kleur, soms bewegend naar een verdwijnpunt in de verte, lossen de fysieke grenzen van het beeld op. De concrete wetenschappelijke werkelijkheid van ruimte, tijd en licht, die zoveel helderheid en structuur bieden, worden daarmee relatief; ze vervagen en worden een persoonlijke en intuïtieve ervaring.

Zo ontleed ik wat deze begrippen eigenlijk zijn. Wat betekent ruimte, kun je tijd werkelijk ervaren, en wat is de rol van licht hierbij? Door een lichtpunt word je bijvoorbeeld in het beeld getrokken, de ruimte in. Of er juist uit, voorbij de kaders van de foto. Licht kan de sensatie van een oneindige ruimte geven, of het ontbreken van licht kan je beklemmen.

De Griekse filosofen gebruikten het woord AEON om een tijdspanne te beschrijven die zo lang is dat deze ons begrip te boven gaat. Mijn werk beweegt zich tussen de natuurkundige helderheid en de gevoelsmatige gewaarwording van ruimte, tijd en licht. Enerzijds zijn deze elementen rationeel verklaarbaar – ze bieden structuur en zekerheid door hun meetbare, wetenschappelijke aard. Anderzijds ontsnappen ze in hun ervaring aan vaste kaders, waarbij we er op bewustzijnsniveau wel mee in aanraking komen maar ze niet volledig kunnen grijpen. Met AEON verken ik deze dualiteit. Door dit samenspel worden ruimte, tijd en licht niet alleen begrippen die we kennen, maar fenomenen die we beleven – op zowel het fysieke als het innerlijke niveau. Het is in deze ontmoeting, van het al kennen en het (opnieuw) voelen, dat mijn werk betekenis vindt.”

Annet Neijmeijer (1960) is beeldend kunstenaar met een achtergrond in antropologie en de humanitaire sector. In 2024 studeerde ze cum laude af aan de Fotoacademie met het project AEON.