Muziek en poëzie

For English text click here

‘Een millennium Perzische poëzie door vrouwelijke dichters.’ Muziek- en poëziemiddag in het kader van de tentoonstelling ‘Het beeld hervonden’ van Rudi Struik.

Programma

13.00:  Introductie Kitty Zijlmans en Rudi Struik

13.15: MUZIEK en ZANG

Marianne Selleger - alt/mezzosopraan

Eduard van Regteren Altena - cello

1. Compositie van Rokus de Groot, Sundarikatha-songs (tekst: Paul van der Velde, sanskriet).

• nagara-nāgareyodhya-dvārikā ('Een vrouw als een stad')
• aṅganāni śūnyāni ('De pleinen zijn leeg')

Sundari was de mooiste vrouw van haar tijd. Nanda, een halfbroer van de boeddha, was haar minnaar. Hij verliet haar voor het pad van verlichting. Van der Velde heeft haar een stem gegeven in haar verlatenheid. In het eerste van de liederen wordt Sundari met een schitterende stad vergeleken, in het tweede klaagt zij dat de straten en pleinen van die stad leeg zijn. Ze begrijpt niet waarom dat nodig is als het om verlichting gaat.

2. Johann Sebastian Bach, Sarabande uit cello-solo suite nr 5 in c.

De barok is de tijd van de dans. Dat geeft de muziek iets lichts, ook als er dramatische onderwerpen in worden aangesneden. Zo komen er in Bachs Mattheuspassie tal van dansen voor: het lijden wordt gedanst, en wordt daardoor dragelijk.

Vaak zijn Bachs sarabandes rijk aan harmoniek en versieringen, maar deze is uitzonderlijk in haar kaalheid. Zij past goed als instrumentale respons op het slotlied van Sundarikatha.

3. Compositie Rokus de Groot, uit Mirror of Dew, "O moon!" (tekst: Alam-Tâj Zhâle Qâ'em-Maqâmi, vertaling in het Engels: Asghar Seyed-Gohrab)

• 'Witness my heart',
• 'Complaint against the comb'

Dit is een klacht van een Iraanse vrouw uit het diepste van ellende, opgesloten in haar verblijf, gericht aan de maan. Zelfs deze houdt zich schuil voor haar.

4. Johann Sebastian Bach, Sarabande uit cello-solo suite nr. 1 in G.

Bachs muziek kan gehoord worden als een grote kenner van het leven. Zo kan deze sarabande beluisterd worden als een uiting van compassie en het bieden van troost: "Ik weet wat je meemaakt".

Rokus de Groot is componist en emeritus hoogleraar Musicologie, Universiteit van Amsterdam

PAUZE

LEZINGEN

• Zhinia Noorian, ‘Parvīn Iᶜtiṣāmī, the Poet of the Voiceless’

Parvīn Iᶜtiṣāmī (1907-1941) revived the genre of Persian ‘debate poetry’ and challenged oppression. In her poems, Iᶜtiṣāmī empowers the voiceless by providing them the space to confront those who want to subjugate them.

Zhinia Noorian is postdoctoraal onderzoeker op het gebied van 'Feminising Masculinity: Negotiating Gender Norms’ in het ERC-Advanced Grant onderzoeksprogramma ‘Beyond Sharia: The Role of Sufism in Shaping Islam’ van prof. dr. Asghar Seyed-Gohrab (Universiteit Utrecht). De lezing is in het Engels.

• Asghar Seyed-Gohrab, ‘Perzische vrouwen aan het woord: van Rabe’a tot Fatemeh Shams’

Tijdens de protesten voor vrouwenrechten in Iran is er veel aandacht voor vrouwelijke dichters en denkers. Weinig mensen weten dat vrouwen in Iran al meer dan 1000 jaar bijdragen aan de intellectuele cultuur. Ondanks vele beperkingen in de patriarchale maatschappij. In deze lezing zal Asghar Seyed-Gohrab enkele dichteressen uitlichten en ingaan op hoe zij over zichzelf, het leven, liefde, sociale en gender ongelijkheid, en onderdrukking hebben geschreven.

Meer lezen over dit onderwerp? Dick Davis publiceerde in 2019 een boek over 1000 jaar dichteressen in het Perzische cultuurgebied: The Mirror of my Heart. A Thousand Years of Persian Poetry by Women (Washington D.C.: Mage Publishers, 2019, reprint 2020, paperback Penguin 2021)

Asghar Seyed-Gohrab is hoogleraar Perzisch en Iraanse studies aan de Universiteit Utrecht.

15.30 uur: napraten onder het genot van een drankje

16.00 uur: verwachte eindtijd

Het programma is samengesteld door Kitty Zijlmans, tot voor kort hoogleraar kunstgeschiedenis nieuwste tijd / World Art Studies aan de Universiteit Leiden.

De toegang is gratis, wel graag aanmelden.