Aan het woord: Risk Hazekamp
In 2018 verhuisde Galerie Pennings van een ruimte van 100 m² naar een ruimte van 700 m². Niet iedere kunstenaar wil en kan zo’n grote ruimte vullen met een solo-expositie. Risk Hazekamp wel. Tijdens de vakantiesluiting van Galerie Pennings in de zomer van 2018 bivakkeerde Risk wekenlang in de galerie als een soort artist-in-residence om de expositie ‘Social Dissolution of the West’ te realiseren.
In september-oktober 2018 had Risk Hazekamp een grote solo-expositie in, toen nog, Galerie Pennings. Omdat Risk les geeft op AKV|St.Joost was er alleen in de vakantieperiode tijd om de expositie op te bouwen. Dat kon. De maand augustus was de galerie gesloten. Als een soort artist-in-residence (de eerste!) werd er wekenlang gebivakkeerd en gewerkt in de nieuwe ruimte van Galerie Pennings. Risk: ”Dat is iets unieks, het gebeurt niet zo vaak dat zoiets kan.”
Risk Hazekamp had Harry Pennings al eens ontmoet op Paris Photo. Het contact met de galerie zal via Wiesje Peels (zie blog 19) of Theo Derksen (zie blog 15) zijn ontstaan. Van 2010 tot 2014 gaf Risk les aan de Academie Beeldende Kunsten Maastricht, op de afdeling fotografie en audiovisuele vormgeving waar Theo Derksen toen werkte als coördinator. Toen er een keer portfolioreviews waren, leerde Risk Petra Cardinaal kennen toen deze door Theo Derksen was gevraagd als reviewer.
“Het klikte meteen met Petra. Die is sympathiek! Of je op dezelfde lijn zit met iemand is belangrijker dan alleen een goede plek om te exposeren. Soms wordt iemand aanbevolen en dan klikt het niet.”
Risk Hazekamp was bekend geworden door fotografie met gender als thema. Dat was succesvol, maar Risk wilde iets anders gaan doen. Met Petra was er meerdere keren contact en Petra bezocht ook Risks studio in Den Haag. Daar hingen de onderzoeksresultaten van een verblijf van drie maanden in Mexico City in 2013, wat een groot project moest worden. Petra zocht kunstenaars-fotografen uit voor de eerste expositie PREVIEW in het nieuwe pand, mensen waar ze de komende jaren mee wilde werken en die na PREVIEW een solo-expositie kregen.
Tijdens PREVIEW, te zien van medio april tot eind mei 2018, toonde Risk een zwartwit foto van een archief in Mexico City. De foto zelf onthulde niets. Dat maakte nieuwsgierig naar het grote project. In een filmpje dat tijdens PREVIEW is opgenomen zegt Risk: “Wat mij fascineert is hoe het toch komt dat we beeld zo makkelijk accepteren en we tegelijkertijd op geen enkele manier kinderen opleiden om na te denken over wat dat eigenlijk zegt.”
Mexico City was de stad waar Risks oom en tante elkaar in 1968 als jonge sporters hadden leren kennen toen ze allebei meededen aan de Olympische Spelen, hij als roeier van de Holland Acht, zij als schoonspringster. Een sprookje, waar Risk mee opgroeide, maar later kwamen daar de studentenopstanden in 1968 bij, die ook in Mexico City plaatsvonden.
Tien dagen voor de opening van de Olympische Spelen vond één van de meest tragische gebeurtenissen in de geschiedenis van Mexico plaats, ‘la Noche de Tlatelolco’. Dit bloedbad in de wijk Tlatelolco werd in opdracht van de staat uitgevoerd. Tot op heden is niet duidelijk hoeveel studenten, demonstrerende burgers en toevallige passanten er zijn omgekomen. Schattingen lopen in de honderden. De officiële dossiers blijven gesloten.
Tijdens PREVIEW hing naast de foto van het archief een ingelijste brief. Het was een brief die Risks oom in Mexico ontving van zijn oudere broer uit Eindhoven, waarin hij zich afvroeg of het wel verantwoord was voor zijn broertje om aan de feestelijke opening mee te doen, alsof er niets gebeurd was. Iemand in Eindhoven had dus wel iets meegekregen van de studentenopstand die bloedig was neergeslagen, maar in de lokale media in Mexico was daar nauwelijks iets over naar buiten gekomen.
De expositie werd één grote installatie, waarbij beide verhaallijnen in elkaar verweefden.
Risk maakte alles zelf met de toegewijde hulp van een aantal goede vrienden. Er werd een extra wand in de galerie gebouwd (die staat er nu nog!), muurschilderingen gemaakt, sokkels gebouwd, voor het tonen van documentatiemateriaal, en zelfs een extra kolom, omdat bij de entree 5 kolommen nodig waren om de 5 ringen van het logo van de Olympische Spelen te tonen. Risk bouwt regelmatig exposities mee op in de Kunsthal in Rotterdam; dat verklaart deze handigheid.
“In Mexico is alles geschilderd, ook reclames. Zo kwam ik op het idee om ook schilderwerk in mijn expositie toe te passen. Daarvoor heb ik de hulp ingeroepen van kunstenaars. Desiree Palmen, die ik ken van mijn studie aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht, en Minette Dreier, die ik ken van de periode dat ik in Berlijn woonde en werkte.”
“Ik heb bij Pennings letterlijk en figuurlijk alle ruimte gekregen, waar je als kunstenaar alleen maar van kunt dromen. Petra is perfect daarin, ze is heel flexibel en kan ongelooflijk goed meedenken in een project. Tijdens de opbouw kregen we alle vrijheid. Het was zomer. We waren zeer geconcentreerd aan het werk. En dan ’s-avonds laat een biertje, een olijfje, met Desiree of Minette. Ik had deze expositie op geen enkele andere plek kunnen maken.”
Risk was dus niet alleen kunstenaar, maar ook curator. Niet iedereen kan zo werken.
Petra: “We laten het aan de kunstenaar hoe hij of zij de expositie wil realiseren. Zo gaat het hier.”
Maar Risk is ook realistisch: “Ik doe niets wat ik niet maken kan.”
Petra: “Een kunstenaar maakt een keuze over de presentatie. Wij laten de kunstenaar daarin vrij. Consequentie is wel dat het dan niet gericht is op verkoop. Maar dat geldt ook voor een aantal andere kunstenaars die bij Pennings exposeren.”
De titel ‘Social Dissolution of the West’ verwijst naar een derde verhaallijn, naar het de-koloniaal denken. In de expositie had Risk een wandschildering aangebracht van de route die de Olympische Fakkel heeft afgelegd in 1968 vanaf Olympia in Griekenland naar Mexico City. Deze route werd toentertijd opgezet als een hommage aan Columbus, iets wat nu eerder zou worden geïnterpreteerd als het nogmaals koloniseren van Mexico. Deze de-koloniale gedachtegang werd op een effectieve manier vertaald naar beeld: de kaart van Europa naar Mexico werd in spiegelbeeld weergegeven, waardoor de route opeens andersom verliep. Dat zette bezoekers op het verkeerde been. Grappig om te zien dat veel bezoekers zagen dat er iets niet klopte, maar niet direct konden aangeven wát.
Tijdens de workshop Visual Thinking Strategies voor leden van DuPho werd een dubbelbeeld van Risk Hazekamp (l) uit de expositie gebruikt. foto rechts: Astrid Huis
Risk Hazekamp (Den Haag, 1972) studeerde in 1995 af aan Willem de Kooning Academie in Rotterdam, volgde daarna een post-graduate aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht (1995-1997) en volgt nu de opleiding Advanced Master in Artistic Research in a Social-Political Context aan St. Lucas School of Arts in Antwerpen. Risk gaf les op o.a. de Academie Beeldende Kunsten Maastricht en geeft sinds 2015 les op AKV|St.Joost in Breda.
Ontdek de tentoonstelling met Google Street View:
Zie de recensie in Metropolis M:
Comments